Εικαστικά! Ζώα και συμβολική ζωγραφική

Εικαστικά

Ζώα και συμβολική ζωγραφική

Γειά σας και χαρά σας αγαπημένα μαθητούδια μου! Τι κάνετε, καλά; Ελπίζω να περνάτε τέλεια και να χαίρεστε τις όμορφες μέρες που μας κάνει αυτός ο μήνας.

Σήμερα θα μιλήσουμε λίγο για την συμβολική ζωγραφική όσον αφορά τα ζώα. Έχουμε ξανασχοληθεί μ'αυτό το θέμα όσον αφορά τα πορτρέτα και τα συναισθήματα όπως είναι για παράδειγμα τα emoticons ή emoji. 

Αυτή τη φορά θα δούμε πως από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι ξεκίνησαν να ζωγραφίζουν κάποια ζώα με συμβολικό τρόπο δίνοντας τους θεϊκές ιδιότητες και αργότερα "μαγικές". Πως επέλεγαν όμως οι αρχαίοι λαοί ποιά ζώα να θεοποιήσουν και στη συνέχεια να τα ζωγραφίσουν σε σχέση με τα υπόλοιπα ζώα της φύσης γύρω τους;

Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου, της Μινωϊκής εποχής, της Κινέζικης αυτοκρατορίας αλλά και φυσικά της Αρχαίας Ελλάδας και της Αρχαίας Ρώμης συνήθιζαν να λατρεύουν συγκεκριμένα ζώα και να τα  αναπαράγουν μέσω της ζωγραφικής, της γλυπτικής κ.α. 

Ο κάθε πολιτισμός επέλεγε αρχικά τα ζώα που βρίσκονταν κοντά στον άνθρωπο και στην εκάστοτε (κάθε μια) κοινωνία είτε με μορφή εξημερωμένου ζώου και φιλικού προς τον άνθρωπο είτε με την άγρια μορφή του ζώου που πολλές φορές απειλούσε την καθημερινότητα τους και τους προκαλούσε αναστάτωση. Για να δούμε κάποια παραδείγματα από τα οποία είμαι σίγουρη ότι θα καταφέρετε να ξεχωρίσετε ποιά ζώα θα μπορούσαν να μπουν σ'αυτές τις κατηγορίες.

Πύλη της Ιστάρ, Βαβυλώνα, Λιοντάρι φύλακας, 

ανάγλυφο και ζωγραφική πάνω σε τούβλα, 575 π.χ.

"'Ωρος", Αιγυπτιακός Θεός με την μορφή γερακιού.

Ο Κινέζικος δράκος, σύμβολο του βασιλιά αυτοκράτορα και της θεότητας του αποτελείται από χαρακτηριστικά διαφορετικών ζώων όπως κέρατα ελαφιού, κεφάλι κροκόδειλου, αφτιά αγελάδας, λαιμό φιδιού, νύχια αετού, πατούσες τίγρης κ.α.

Ταυροκαθάψια, Παλάτι της Κνωσού, 17ος-15ος αιώνας π.χ.

Αθηναϊκή κουκουβάγια, πίσω μέρος αρχαίας δραχμής (νόμισμα), 5ος αιώνας π.χ.

"Lupa Capitolina", Η λύκαινα που θύλαζε τους δίδυμους ιδρυτές της Ρώμης, Ρώμυλο και Ρώμο, ιερό ζώο του θεού Άρη, 12ος αιώνας μ.χ.

Αυτά είναι κάποια από τα ζώα που οι αρχαίοι λαοί τιμούσαν και λάτρευαν, τώρα η ερώτηση είναι συνδέονται με την συμβολική ζωγραφική, γλυπτική η γενικότερα οποιοδήποτε είδος συμβολικής τέχνης. 

Η απάντηση είναι απλή, οτιδήποτε συνδέεται με θρησκευτική λατρεία, άνθρωπος, ζώο η αντικείμενο γίνεται σύμβολο επομένως η αναπαράσταση του πρέπει να είναι ίδια για όλο τον κόσμο, να μην αλλάζει από καλλιτέχνη σε καλλιτέχνη και να έχει απλή, ξεκάθαρη και απόλυτα κατανοητή μορφή.

Σας φέρνει κάτι στο μυαλό αυτή η περιγραφή; Θα σας βοηθήσω λίγο...έχετε παρατηρήσει μεγάλες διαφορές στις εικόνες των Αγίων στην Χριστιανική Εκκλησία; Η απάντηση πάλι είναι απλή, στις Αγιογραφίες η ζωγραφική αναπαράσταση γίνεται μέσα από απλά σχήματα και γραμμές και όλα τα πρόσωπα μοιάζουν πολύ μεταξύ τους αλλά όχι όπως σε μια συνηθισμένη προσωπογραφία.

Η συμβολική τέχνη εστιάζει στην ιερή φύση του ανθρώπου, ζώου ή αντικειμένου που αναπαρίσταται και όχι στην λεπτομέρεια ή την αληθοφάνεια που θα μπορούσε να καταφέρει να δημιουργήσει ο καλλιτέχνης. Για να δούμε πιο πρόσφατα παραδείγματα συμβολικής ζωγραφικής ζώων...

Τα ζώα λοιπόν με την πάροδο των χρόνων και των θρησκειών μπορεί να έχασαν την ιερότητα τους αλλά όχι την συμβολική τους απεικόνιση. Ακόμη και σήμερα οι άνθρωποι με διάφορους τρόπους συνεχίζουν να εκθειάζουν τα χαρακτηριστικά τους και πολλές φορές να παρομοιάζουν τους εαυτούς τους με κάποια από αυτά.

Διαλέξτε ένα, δυο ή όσα ζώα θέλετε και φτιάξτε τη ζωγραφιά σας με απλές γραμμές και έντονα χρώματα. Σχεδιάστε αρχικά το ζώο μεγάλο στο χαρτί και μη ξεχνάτε τις σκιές και τις λεπτομέρειες. Περιμένω τα έργα σας όπως πάντα με ανυπομονησία. 

Να'στε όλοι καλά! 

Ευαγγελία Βολακάκη